• De bunker is heden alleen nog te bereiken via het afgesloten bezoekerscentrum van het Zwin.
• Je dient daarbij op zoek te gaan naar de grote vogelkijkhut tegen de dijk.
• In plaats van dan de nis naar de trap van deze vogelkijkhut te gaan, dient u beneden te blijven en linksaf te gaan in het wegeltje.
• U ziet de bunker dan vrij snel liggen op uw rechter kant.
• Hij kan wel vrij goed verborgen zitten tussen het groen.

• Omdat er van de structuren van de Hollandstellung niet echt een eenduidige nummering bestaat, is het natuurlijk vervelend dat deze die er mogelijks al van bestaan op de duur allen door elkaar worden gebruikt en we op de duur het bos door de bomen van nummeringen niet meer zien staan. Dit zijn alvast de nummeringen die ik ken van deze bunkers:

• Gemeente Knokke Heist, Sectie G, kadastraal perceel 715n17

• De originele eigenaars van locaties waar Duitse bunkers werden gebouwd, werden niet zoals bij de bouw van Belgische bunkers in het interbellum onteigend. Zij hadden gewoon pech en de Duitse bezetter eigende zich de grond toe en bouwde er op wat hij er wilde opzetten. Men had daar als burger weinig over te klagen en kreeg dus op die manier een In veel gevallen giftig Duits cadeau.
• Na de oorlog werden deze bunkers dan ook automatisch opnieuw eigendom van wie er origineel eigenaar van was voor de opeising gezien zij daar nooit voor onteigend waren.
• Zeer zelden zijn daar na de oorlog van Belgische kant schadevergoedingen voor betaald omdat de aanwezigheid van de structuren soms wel meer dan storend was voor de originele eigenaars of omdat de structuren interessant waren om over te nemen als Belgische bunkers naar de toekomst toe (is zelden gebeurd voor alle duidelijkheid)
• Het stond de eigenaars dan ook, zeker in de beginperiode na WOI, vrij daar mee te doen wat hij wou, al was afbreken zelden een optie omdat daar zeker op die momenten de middelen niet toe bestonden.
• Deze bunker maakt deel uit van de huidige terreinen van het Zwin en is ook enkel op die manier bezoek- en bereikbaar.
• Het bijkomend vervelende is dus dat je de structuur niet meer kan bereiken zonder officieel binnen te gaan (en te betalen) voor een bezoek aan het bezoekerscentrum van het Zwin.
• Dit is heden het perceel waar ook de grote vogelkijkhut bij behoort. De bunker ligt er trouwens zeer kort tegen.

• Het betreft een structuur op de voorlinie van de Hollandstellung, kortbij de Nederlandse grens dus.
• Op deze uitkant van het huidige bezoekcentrum van het Zwin lagen ook de eerste bunkers vanaf Knokke vertrekkend, behorend bij de Hollandstellung.
• Ze behoorden tot het eerste steunpunt "Stutzpunkt Bayern Schanze".
• Origineel vindt men zeer weinig details terug over hoeveel structuren dit steunpunt zou bevat hebben.
• Dit sloot rechtstreeks aan bij een zware kanonstelling op de Noordzee gericht, Batterij Bremen.
• Heden kunnen er hier kortbij elkaar nog 3 structuren gevonden worden.

Functie van de bunker op de linie (link met eventueel andere structuren)

• Dit is een telefoniebunker ingewerkt in de dijk.
• Er zijn in elk geval in het verleden al sporen vastgesteld dat er rondom nog in baksteen uitgewerkte loopgraven zouden gelegen hebben.

• Een L-vormig toegangssas en telefoniekamer

Bouwplannen horende bij deze bunker

Omschrijving van het bunkertje:

• Het is alvast een bunker deel uitmakend van het gedeelte van de linie opgetrokken door de Duitse Marine. Voor meer details over de specifiek daarbij toegepaste bouwprincipes, zie deze link.
• Dit impliceert in elk geval dat hij volledig als een monoliet ter plaatste gestorte gewapende betonnen structuur is opgetrokken.
• Aan de buitenzijde ziet men een niet zo grote bunker die aan zijn achterzijde ingewerkt zit in het verlengde van de Hazegraspolderdijk richting zee.
• Aan de voorzijde zie je 1 toegang met links ervan 2 kleine observatie-openingen, hiervan is er heden maar 1 zichtbaar maar van de binnenzijde zou er ook nog een tweede zichtbaar moeten zijn (voorlopig niet kunnen verifiëren).
• Achter de toegangsdeur heb je een L-vormig sas dat gescheiden door een deur toegang gaf tot een telefoniekamer.
• In de gang tussen buitenwand en bunkerkamer, zit nabij de inkom een sterfput voor eventueel water af te voeren.
• Ook zijn er 2 schuine openingen die aflopend uitgeven op de bunkerkamer.
• Deze gang is ook voorzien van 2 eerder vermelde observatiegaten naar het binnenland toe. Allicht keken deze uit in de richting van andere structuren meer naar het binnenland toe (Stützpunkt Paul, intern wel niet meer bij de Hollandstellung gerekend).
• In het plafond van deze gang zitten ook 2 verluchtingsopeningen.
• In de telefoniekamer zitten in de wanden ook een aantal rechthoekige uitsparingen alsook een nis allicht groot genoeg voor het plaatsen van een kachel. Als dit voor een kachel was, moet er in elk geval ook de mogelijkheid voor afvoer van de rookgassen zijn terug te vinden (ook nog niet kunnen verifiëren).
• De bunker zit heden mee verwerkt in het talud van de dijk waar hij tegenaangebouwd is.
• De begroeiing loopt verder op het dak van de bunker.

• Voorlopig kan er weinig over gezegd worden buiten wat zelf al kon gezien worden van buitenaf.
• De structuur zou inwendig een aantal mooie opschriften hebben alsook een aantal mooie tekeningen. Er wordt van gemeld dat deze zouden dateren uit de 2e wereldoorlog.
  • In de tussengang (zichtbaar doorheen de opening in de deur voor de vleermuizen) zie je een tekening die bekend zou staan als "Den Landsknecht" omdat er ook een opschrift zou bij te vinden zijn dat "Zum alten Landsknecht" vermeldt.

• Deze zijn zeer duidelijk zichtbaar nabij de toegang waar men vlot meerdere projectielinslagen kan zien, allicht van kogels.

• De bunker is heden afgesloten als vleermuizenverblijf.
• De bunker heeft mij al wat extra werk gekost omdat ik weet had van dit bunkertje met een groene houten deur.
• Enkele maanden later ontving ik dan eens een foto van een gelijkaardig bunkertje met een grijs metalen deurtje.
• Dit bleek dan na een nieuwe trip richting Knokke Heist hetzelfde bunkertje te zijn die vrij recent een nieuwe metalen grijze deur had verkregen.

Foto's van deze bunker

Oude foto uit 1995 van dit bunkertje - Collectie Eddy Lambrecht

Eerste prospecties 2015 - 2017

Specifieke bijkomende interessante bronnen:

• Agentschap Onroerend Erfgoed 2017: Hollandstellung - https://inventaris.onroerenderfgoed.be/aanduidingsobjecten/69390
• Duitse Bunker Stützpunkt Bayern Schanze - https://inventaris.onroerenderfgoed.be/erfgoedobjecten/300956